تجهیزات آنالیز پرتو ایکس چون پراش و طیف‌سنجی پرتو ایکس به عنوان یکی از قوی‌ترین انواع تست غیرمخرب کاربرد وسیعی در علم آنالیز مواد دارد و به کمک آن‌ها می‌توان به اطلاعات جامعی درباره ترکیب شیمیایی و ساختاری مواد در حوزه‌های زمین‌شناسی، علم محیط، شیمی، فیزیک، صنایع دارویی و ...دست یافت. یکی از نگرانی اپراتورهای این تجهیزات، وجود پرتوهای یونساز است که توانایی بالقوه در آسیب‌رسانی به بافت‌های انسانی و ارگان‌های کلیدی بدن چون دستگاه خونساز، دستگاه گوارش، سیستم اعصاب مرکزی و در نهایت کل بدن دارد و یا ممکن است آثار مخرب آن در نسل‌های بعدی ظاهر شود. لذا چنین مواردی، به کارگیری این نوع تجهیزات را مشروط به رعایت قواعد حفاظتی خاص نموده است هم‌چنین آشنایی و کاربرد این دستورالعمل‌ها توسط پرتوکاران، می‌تواند نقش مهمی در حفاظت پرتوها ایفا کند. این مقاله نخست به تعاریف مرتبط، اثرات مخرب پرتو بر روی انسان و دز مجاز دریافتی می‌پردازد و ضمن معرفی واحد قانونی و مسئولین مربوطه در راستای اجرا و نظارت بر پایبندی الزامات و دستورالعمل‌ها، اقدامات حفاظتی مهم در جهت کاهش میزان پرتوگیری در کاربری تجهیزات آنالیز پرتو ایکس به صورت اجمالی ارائه می‌شود.
)